Bir gerçek üzerine dört görüş: Rusya’da eşcinsellik

 

Andrey Glushkó, 26 yıl önce Cáucaso’ya yakın, Rusya’nın güneyinde bir milyon nüfusa yakın Krasnodar şehrinde doğdu. Pyatigorsk’da ekonomi okudu ve bize vatanını bırakıp neden Madrid’e yerleşmeye karar verdiğini anlatmayı kabul etti.

Rusya’da hayatın nasıldı?

Mutluydum, Rusya’nın tarihi ile ilgiliydim – kültürü, edebiyatı, resimleri. Ülkemin kültürel yönlerini çok seviyorum ama hayat iyi değildi, özellikle eşcinseller için. Eğer eşcinselsen ve sakin normal bir hayat sürdürmek istiyorsan ve gelecekte bir aile kurmak istiyorsan, hiçbir zaman özgürlüğün olmuyor, hiç sakin bir hayatın olmuyor, sıradan bir hayatın, hemen hemen normal bir hayatın.

Neden ayrıldın?

İşin aslı, Rusya’da her şey hızlı bir tempoda hareket eder ve zamanla 22 yaşına gelirsin, daha olgun olman gerekir, kararlı, daha yerleşik biri ve bu yaşa gelirsen ve bir karın ve çocukların yoksa insanlar sana garip bir şekilde bakmaya başlar. Ben zaten 22 yaşına gelmiştim, lisans eğitimimi bitirmiştim, bir işim vardı ve her şey iyi gidiyordu ta ki benim için daha başka hiç birşeyin olmadığını farkedene kadar. Bir eşe veya aileye sahip olamadım, benim iki dünyam çarpışıyordu. “Normal” hayatımda kalmayı mı istiyordum yoksa ayrılıp hayatıma sıfırdan mı başlamalıydım karar vermek zorundaydım. Yoktan başlamanın daha iyi olduğuna karar verdim… çünkü zaten hiçbir şeyim yoktu.  Rusya’da ki dünyamda, eşcinsellik hakkında bile konuşulmuyordu. Eşcinsel arkadaşlarımdan oluşan küçük bir çevrem vardı ama oldukça gizliydi. Bu nedenle her şeyi geride bıraktım, aileme söylediğim tek şey ise yurt dışına gidip okumak istediğimdi. Babam hala İspanya’da kültürel sebeplerden yaşadığımı düşünüyor çünkü ailem eşcinsel olduğumu bilmiyor ve gerçekte asla bilmeyecekler. Kız kardeşim biliyor çünkü bir sene önce ona söyledim.

İspanya nasıl, burada rahat mısın?

Evet, mutluyum. İspanya’ya bayılıyorum, burası benim ikinci ülkem. Tek başına hayatta kalabilmenin zor olduğunu düşünmüştüm çünkü İspanyollar birazcık… açık insanlarsınız ama aslında İspanyol bir arkadaş edinmek çok zor. Hepsi sohbet etmeye başlıyor, espriler yapılıyor ama sonra herkes ayrılıyor. İspanyollar belli bir noktaya kadar çok sosyal insanlar ama sonra sosyal olamıyorlar. Ama İspanya’da çok rahatım; hayatımın geri kalanını burada geçirmek istiyorum. Avrupa’nın her tarafını geziyorum ve burası en sevdiğim ülke. Burada kendi ülkemden daha fazla korunmuş hissediyorum.

Rusların büyük çoğunluğunun eşcinselliği kabul görmediğini gösteren araştırma bilgileri seni günden güne etkiliyor mu?

Rusya’da herhangi bir saldırı olayı görmedim çünkü gerçek hayatta eşcinsellik hiç yokmuş gibi. Putin’in yeni hükümetinde bu konu daha çok konuşuluyor. Bu konuya neden bu kadar değindiklerini bilmiyorum, belki de daha önemli konulara olan ilgiyi saptırmak için. Eşcinsellik konusu artık her gün konuşuluyor. Aslında eşcinsellik propagandalarını yasaklayan yasayı geçirdikleri zaman babam beni arayıp mutlu olduğunu söyledi. Hatta açık açık eşcinsel insanların öldürülmesine karşı Kızıl Meydan’da propaganda yapan bir siyasi parti var. Artık entrikalarını kaybetmeye başlayan insanlar var…

SSCB döneminde eşcinsellik hastalık olarak sayılıyordu. Son zamanlarda herhangi bir gelişme var mı?

Gerçekte, sizi hapishaneye atıyorlardı. Bence en kötü şey, var olan ince çizginin hala bulanık olması. ‘’Eşcinsellik ve pedofili propagandasının yasaklanması’’ adında yasa geçmiş olsa da aynı şeylermiş gibi duruyor. Problem; Rus dilinde ‘eşcinsel erkek’ ve ‘pedofili’ kelimelerinin kulakta pek bir farkının olmaması. Bu nedenle çoğu insan pedofili ve eşcinselliğin aynı şey olduğuna inanıyor.

Eşcinsellik propagandasını yasaklayan yasa neredeyse bütün parlamento tarafından onaylandı. Toleranslı olan bir parti yok mu?

Eşcinselliğe açık olan ve haklarımızı savunan bir politikacılar çemberi var. Bütün bu konuda Rusya’nın demokratik bir devlet olması gerekiyor ama öyle değil. Rusya demokratik bir ülke değil ve asla öyle olmadı. Rusya bana hiç demokratik bir ülke olarak gelmedi, tekrardan daha fazla şekilde diktatörlük olarak geri geldi ya da buna benzer. Zamanda geriye gidiyoruz.

Rusya’nın bu konuya ilişkin kararları diğer ülkeleri etkiliyor. İspanya’da, örneğin; Rus çocukların eşcinseller tarafından evlat edinilmediği İspanyol otoritelerince kanıtlanana kadar Rusya, çocukların evlat edinilmesini yasakladı.

Rusya’da çok fazla kimsesiz çocuk var. Ben aynı zamanda yetim ve kimsesiz çocukların kabul edildiği bir koleje gitmiştim. Onların nasıl yaşadıklarını gördüm, her zaman hayatta kalmak için çabalıyorlar. Bu yüzden bu çocukların kötü zamanlarda bile onlara bakabilecek bir anne ya da başkasına sahip olmalarının daha iyi olduğuna inanıyorum. Fakat Rus hükümetinin ima ettiği şey eşcinsellerin çocukların yanına yaklaşmaması hatta onlarla konuşmaması çünkü çocuklara bir çeşit hastalık geçebileceğinden korkuyorlar. [http://www.hrw.org/news/2013/09/13/anti-gay-law-shames-putin-s-russia]

Sizce bu durum neden Rusya’da yaşanıyor?

İlk olarak, bence bunun sebebi Katoliklikden bile daha sert olan Rus ortodoks inancındaki eşcinsellik terimi. İkinci olarak, bence Stalin kısmen kabahatli çünkü kendisi eşcinselliği karşı olan ilk yasayı çıkarttı ve hala onun komunist mentalitesine inanan çok fazla insan var. Gerçekten bunların bir birikimi.

Fakat İspanya’ya baktığımızda, eşcinselliğin kabulunun gelişmesine karşı olmayan çok fazla oranda Katolik bulunmakta…

Fakat burada, İspanya’da eşcinseller bunu takdir etmiyorlar…

Yani sahip oldukları özgürlüğü takdir etmiyorlar?

Hayır, her zaman sakin ve rahat bir hayatları olmuş. Benim de artık böyle bir hayatım var fakat arkadaşlarım ziyaret için Madrid’e geldiklerinde afallıyorlar. Etrafta geziyorsunuz ve düşünüyorsunuz, gerçekten bu kadar aşırı hale gelebilmiş mi? Bazen ben de çok abartılı olduğunu düşünüyorum. Benim için en önemli şey barış içinde özgürce yaşayabilmek.

Ve röportajın sonuna geldik. Son olarak bu röportajda adınızın olmasını mı istersiniz ya da bir rumuz mu tercih edersiniz?

Adımı koyabilirsiniz. Saklayacak hiçbir şeyim yok…

 

Anastasiya Belickaya St. Petersburg’da yaşıyor ve  Andrey Glushkó’nun yakın arkadaşı. Bana yolladığı e-mail’de şunu belirtmiş: ‘’Birilerini kırdıysam özür dilerim’’.

‘’Gerçek eşcinsel aşklara inanıyorum FAKAT aslında her eşcinselin doğası gereği gay olduğunu düşünmüyorum, bazı insanlar kolayca moda trendlerinden etkilenebiliyorlar, bu yaratıcı bir aşama olabilir ya da sadece yeni cinsel şeyler bile denemek isteyebilirler. Ben böyle insanları tanıyorum fakat yaşadıkları hayat şeklini paylaşmıyorum. Diğer taraftan bütün dünya doğal olarak heteroseksüel, sen, ben, herkes. Fakat herkesin zayıf noktaları ve arzuları vardır. Bir erkek ailesinde var olan ilişkiyi taklit ederek geleneksel ilişkiyi tercih edebilir, diğerleri ise, biraz ruhani gelebilir, kendi iç çatışmalarıyla yaşamazlar ve eşcinsel olurlar.

Size, yani İspanya’da – Rusya’dan tamamen farklı anlayışa sahip bir ülkede yaşayan bir erkeğe yazmak benim için çok zor. Bizim bu konudaki tavrımız geçmişe dayanıyor ve eşcinsellik, tarihi olarak, tipik bir ilişki biçimi değil ve buna katılıyorum. Doğal olarak cesaret, güven ve gücün simgesi olması gereken çocuklarımın, büyükannem ve babamın caddelerde gay kampları görmelerini istemiyorum.

Halk protestolarıyla ilgili olarak, “porno” şovlarına karşıyım. Eğer gayler normal hayatlar yaşamak istiyorlarsa, bu olayı herkese yüklemeyi bıraksınlar. Gayler için yaşam biçimlerini korumanın ne kadar önemli olduğunu ve her gün kaşılaştıkları psikolojik baskının ne kadar zor olduğunu anlıyorum. Bir çok gay arkadaşım var ve onlarla eşcinsellikleri hakkında konuşmak istemiyorum. Çünkü onlara diğer arkadaşlarıma olduğu gibi ayrımcılık yapmadan davranıyorum.”

 

 

Nina Ivanova, takma isim kullanmayı tercih ediyor, 23 yaşında ve Uluslararası İlişkler ve Bölgesel Çalışmalar okuyor ve Ekaterimburgo – Urales’in başkentinde yaşıyor. Reşit olmayanlarla geleneksel olmayan ilişkilere karşı geçen yasa ile ilgili kendi kişisel iç görüşlerini bizimle paylaşmayı teklif etti.

“Bana göre cinsel yönelim hayatın özel bir bölümü. Herkes, kız ya da erkek, bunu kendi seçebilmeli.  Fakat bu kişi diğerlerini de aynı seçimi yapmaya zorlamamalı, yani eşcinselliğe.  Öte yandan eşcinseller, cinsel yönelimleri yüzünden toplum tarafından baskı altında hissetmemeli. Rusya’da insanlar çevrelerindeki eşcinsellik konusunda genellikle muhafazakarlar.  Gençler cinsel tercihlerini saklamak zorundalar, yoksa holiganlar ya da homofobikler tarafından saldırıya uğruyorlar. Bu çok üzücü.

Bence arkadaşlarım da benimle aynı düşüncedeler. Büyük bir şehirde yaşıyor ve çok fazla seyahat ediyoruz. Din, yaş, ırk veya cinsel tercihler farketmeden diğer insanlara karşı saygılı ve hoşgörülü olmamız gerektiğini anladık. Ancak, herkes, homoseksüeller ve heteroseksüeller, herkes içinde duygularını ve sevgilerini açık alanda, halkın içinde gösterdiklerinde, kendimi rahatsız hissediyorum çünkü bu hayatın özel bir bölümü olarak kalmalı. .

Ayrıca insanların – “Bu konu o kadar önemli değil, insanlar LGBT ( Lezbiyen, Gay, Biseksüel, Transeksüel ) konusuna çok fazla dikkat ediyor. Rusya’da daha önemli başka konular var, mesela çok fazla insan anaokuarında yer bulabilmek için yıllarca beklemek zorunda.

 

Xavier Colás Moskova’da  El Mundo yazarı; El Mundo İspanya’nın en ünlü gazetelerinden biridir. Bu gönderiyi St. Petersburg’da öğrenci olarak yaşamaya başlamadan öncesinden, Ocak 2012’den beri elinde tutuyor.

Sizce homoseksüyellik Rusya’da neden kabullenilmedi?

Bence Rusya’nın en büyük eksikliği empati, halk birliği çok zayıf, hatta neredeyse hiç yok. İspanya’da, 30 yıl önce, eşcinselliği onaylamadık ama bu şeylere karşı bizim hiç anlamadığımız bir saygı vardı. Zamanla bu topluluğu dinledik ve onlarla gurur duymaya başladık. Rusya’da kendi kimlik bunalımları tarafından yarattıkları kriz yüzünden,  insanların birbirlerini dinlemesi çok zor. Bunlarla birlikte, kesinlikle çok geleneksel bir toplum, feminizmden, çevrecilikten veya derneklerden iz yok, biraz liberalliğe rağmen boşanma, seks ve internete açıkça karşılar. Burada pedofiliye eğilimli bir gay linki var ve ben bunun tartışmayı zorlaştırdığını düşünüyorum.

Sizce bu hoşgörüsüzlük homofobiklikten mi yoksa daha geleneksel bir durum mu var?

Devlet, ilişkilerini gözlerden gizlemeyen gaylere karşı olduğunu apaçık gösteriyor. Kremlin, eninde sonunda Rus duruşunu zedeleyeceği ve durumun profilini büyüteceği sebebiyle gaylerin basına İngilizce röportaj vermesini veya şikayet etmesini istemiyor. Öte yandan Ruslar gelenekseller ve bunu kabul ediyorlar. Eşcinsellerin gerçekten sorunları olduğunu ve toplumu ayarttıklarını düşünüyorlar. Bence insanlar ne konuştuklarını bilmiyorlar. Bilmiyorlar çünkü dinlemiyorlar ve birçok insan bunun hakkında konuşmuyor bile. Sadece karanlıktan uzak duruyorlar. Sorun bu değil, sorun yargılamanın devam edecek olması ama gerçekte kimse bu yargılamanın adresi değil. Dış güçlerin güvensizliği, Rusya’nın kapalı bir karaparçası olması, çözüme ulaşmayı zorlaştırıyor.

Eşcinsel haklarını savunan herhangi bir gösteriye katıldınız mı veya onlara karşı bir protestoya? Oradaki atmosfer nasıldı?

Evet, katıldım, gergin bir atmosfer vardı ve diğer insanları aşağılayan bazı kaba insanlar vardı. Rusya’daki bu kavgada en dikkate değer şey, çok fazla heteroseksüelin eşcinsel haklarını savunmamasıydı. Birçok kişinin bilmediği şey, yaralananlarının çoğunun gaylere karşı olduğuydu. Gay hakları için savaşmak, Rusya’da olayları karıştırdı. İnsanlar meydanın karşısında sekiz defa “çocuk istismarcıları” diye bağırdıklarında, insanlar gay karşıtı protestocularla yüzleşmek için yumruklarıyla polis kordonunu geçtiler, gösteriye dönmeden önce yol boyunca yumruklar atıldı.  Bir keresinde gay protestosuna gittim ve kimse gelmedi, sadece ben ve polistik. Gay gurur bayrakları parlamento dışı mitinglerin ortak simgesidir, buna rağmen, parlamento dışı liderler bu konuyu gündeme taşımada başarısızlar. Bu, duvara konuşmak gibi. Şimdi tüm gay protestoları yasak; yasanın küçüklere gay propagandasını yasaklaması ise şaka gibi. Çünkü gerçekte, her yerde küçük yaşta çocuk var, yani onları inciteceğin korkusuyla bu çocuklara bir gay olarak yaklaşamazsın. Rusya kapıları homoseksüellere kapalı.

Bu durumun gelecekte değişeceğini düşünüyor musunuz?

Hiç şüphesiz. Eşcinseller İspanya’da olduğu gibi, çatışmayı kazanacaklar. Gay hakları konusunda ilk kez yüzleştiklerinde, ABD’de altmışlarda yaşıyor gibi olacak. Zor ama uzun bir süreç. Rus topluluğu hükümet tarafından dikte edilmiyor. İnsanlar hükümetin getireceği acıya hazır böylece gelecekte özgür olabilirler.

Yeni nesilde daha fazla tolerans gördünüz mü?

Daha toleranslı olduklarını düşünmüyorum ama kesinlikle daha açık görüşlü ve daha kolay ikna edilebilirler. Gençler görüşlerini daha okunaklı dile getiriyorlar ve hükümete karşı fazla itaatkar değiller. Moskova ve St. Petersburg ile Rusya’nın geri kalanı arasındaki büyük farklılığı görebilirsiniz. Bazı yerlerde zor bir konu çünkü gayler serbest dolaşan gangsterler tarafından saldırıya uğruyorlar. Başkentte, herkes hayalkırıklığını paylaşıyor, eşcinseller kapalı kapılar ardında yapmak istediklerini yapıyorlar.

Özellikle, neler olup bittiği konusunda kişisel görüşünüzü anlamak istiyorum.

Bir yıl önce, partide iki Rusla konuşuyordum, konu gay haklarına kadar geldi. İkisi de bu işe karışmaktan kaçınıyordu ama küçültücü ses tonu kullanmaktan kaçamadılar. Sürekli “Onlara karşı değilim, bana bir şey yapmadılar, onların doğası bu ve değişemezler, onları incitmek istemiyoruz.” diyorlardı. Eşcinsellere karşı merhametli gibiydiler. Birkaç ay sonra bir parti daha oldu, eşcinsel iş arkadaşım da oradaydı. Çirkin biri değil, iyi Rusça konuşan, arkadaş canlısı bir Latin Amerikalı. İnsanlar arasında kendini bulduğundan, herkesin ismini hatırlıyor ve her birine iltifatlar ediyordu.  Etkileyici erkek arkadaşını da yanında getirmişti, sessiz bir Rus oğlanı. Bunlar aynı iki erkekti. Herkes onlardan etkilenmişti çünkü diğer Rus erkeklerinden çok daha iyi görünüyorlardı. Partideki herkes iş arkadaşlarının benimkiler gibi olmalarını diliyorlardı. Son olarak, geçen hafta son bir parti vardı. Aynı şey oldu. Biri Rus diğeri İspanyol bir gay çift vardı, her ikisi de fitness ve dans hocasıydı. Çift, bütün gece insanlarla çevriliydi, gecenin sonunda birbirlerini Facebook’tan eklediler ve doğum günü kutlamalarına davet ettiler. “Müthişler!” “Harika insanlar!” Bu tabi ki sübyancılığın bir işareti değil. Eğer insanlara başka türlüsü gösterilmezse, deli ve sübyancı eşcinsel görüntüleri olmaya devam edecek. Ama diğer insanlar da onlar gibi kendilerini göstermeye başlarlarsa, bu maskaralık çökmeye başlayacaktır. Rusya’da da. Tüm bu maskaralık gösteriyor ki, eşcinseller alana bırakılmış bir çöp yığını, tarih ayakizlerini takip edecektir. Heteroseksüel olarak her zaman “Eşcinsel Gururu Festivali” ile alay ettim, bunda gururlanılacak ne var ki? Eşcinsel olmak erdemli değil. Rusya’da bile bunun erdemli olmadığını öğrendim, gurur ve inanca sahip olmak ayrımcılıkla savaşmada esastır. Bu homofobik savaşta, Rusların ilk kaybedecekleri şey kadınlar, tıpkı bu iki erkekle olduğu gibi. Kadınlar her zaman önlerine çıkacak. Kadınları kaybeder etmez, homofobikler de savaşı kaybetmiş olacak.